XXVII WYSTAWA Z CYKLU "LUDZIE Z PASJĄ"

Wystawa wyrobów rękodzieła ludowego pt. „Mała Cepelia – rękodzieło ze słomy”

Swoje prace prezentuje Pan Andrzej Mika z miejscowości Wysokie w gminie Rudna. Pan Andrzej z wykształcenia jest hydraulikiem, od 5 lat przebywa na zasłużonej emeryturze. Duża ilość wolnego czasu sprawiła, że Pan Andrzej postanowił wykorzystać swój talent wyczarowując rozmaite rzeczy ze słomy, korzeni i trzciny. Swoje eksponaty wypycha sianem, okleja i wyplata trawą, trzciną i słomą. Każdy z nich jest inny, niepowtarzalny i oryginalny w swojej okazałości np. dostojnie prezentujący się paw zrobiony z trawy, czy struś wykonany z trzciny. Inne eksponaty to misternie wyplecione: kura, kogut, łabędź, bocian, sowa i inne ptactwo, a także jeż, jelenie, wiewiórka oraz małe safari składające się z drzew palmowych, słonia i żyrafy. Bardzo ciekawym elementem wystawy jest figurka Św. Katarzyny, patronki miejscowości Rudna, mierząca ponad 50 cm wysokości, jak również podobnej wielkości figurki gospodarzy wiejskich. Ekspozycja wystawiona w MCI liczy 26 egzemplarzy. Pan Mika talent i smykałkę w tej dziedzinie odziedziczył po swoim ojcu. Pierwsze jego prace, to ptactwo wiejskie (indor i kura), na których ukończenie potrzebował trzech dni. Jego prace prezentowane były na dożynkach gminnych w Rudnej oraz w Legnicy, jak również za granicami naszego kraju w gminie Oybin w Niemczech oraz w Kanadzie. Wyroby Pana Andrzeja Miki są wyjątkową dziedziną wytwórczości ludowej, do której można zaliczyć plecionkarstwo - to niestety jeden z ginących obecnie zawodów – to rzemiosło obejmujące produkcję wszelkiego rodzaju plecionek zwłaszcza ze słomy, wikliny, rafii itp. Wyroby plecionkarskie znalazły różnorodne zastosowanie, przede wszystkim w naczyniach, a także budownictwie, rybołówstwie, pszczelarstwie , transporcie itp. Są to zatem różnego rodzaju kosze i kobiałki, torby, dzbany, naczynia, sita, plecione ściany w budowlach gospodarczych, płoty, kapelusze, obuwie (łapcie) oraz przedmioty dekoracyjne. Z książki pod red. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej i Marii Niewiadomskiej-Rudnickiej pt.” Piękno użyteczne czy piękno ginące” dowiadujemy się, że: „ ludowe plecionkarstwo nie wytworzyło odrębnego zawodu, umiejętności przekazywano z pokolenia na pokolenie; zaś wytwórczość przeznaczona na własny i sąsiedzki użytek czasami była zbywana na okolicznych targach i jarmarkach. Plecionkarstwem zajmowali się zazwyczaj ludzie starsi (nawet kobiety) lub małorolni chłopi, traktując to zajęcie jako dodatkowe źródło dochodów. Prace swoje wykonywali sezonowo, głównie zimą i wczesną wiosną, gdy nie było nasilenia prac polowych.” Do niedawna plecionkarstwo było jedną z najbardziej rozpowszechnionych dziedzin wytwórczości ludowej. Wykorzystywano do niego kilka podstawowych surowców : wiklinę, gałęzie i pędy młodych drzew, słomę, trawę, sitowie, włosie. Większość wyrobów plecionkarskich zaliczyć można do sztuki ludowej, gdyż posiadają swoiste piękno i charakter artystyczny. Polskie rękodzieło ma obecnie głównie charakter dekoracyjno-artystyczny, a zatraciło funkcję użytkową. Stare techniki rękodzielnicze stały się podstawą dalszych twórczych przeobrażeń. Tradycyjne wyroby plecionkarskie uchronione zostały od zapomnienia poprzez zgromadzenie eksponatów w wielu muzeach okręgowych i regionalnych oraz w jedynym w kraju Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu w Wielkopolsce. Obecnie kiedy złoty wiek sztuki ludowej należy już do przeszłości, stajemy wobec dorobku nowych zjawisk artystycznych, których kierunki rozwoju trudno przewidzieć. Jedno wydaje się nieuniknione – wraz z odejściem ostatniego pokolenia twórców ludowych, urodzonych jeszcze w czasach, kiedy dawna tradycyjna kultura miała częściowo moc twórczego oddziaływania, zaniknie większość dawnych umiejętności. Ostatni z rzemieślników i artystów chłopskich tworzą nadal w „dawnym stylu” – dotyczy to głównie niektórych wsi, zwłaszcza w regionach mniej rozwiniętych gospodarczo.

Ginące zawody – to historie ludzi, którzy żyją w sąsiedztwie, obok nas ale nie poddają się współczesnym trendom. Kultywują rodzinną tradycję. Kiedy odejdą – odejdzie z nimi niepowtarzalny smak, zapach, kształt i jakość wytwarzanych przez nich rzeczy.