BIP - Aktualności
Opieka i wychowanie
MCI
Rozmaitości
Statystyka
- Odsłon artykułów:
- 2998076
Notice: Undefined variable: showNone in /www/zsrudna.info/templates/themza_j17_06/index.php on line 67
Szkoły dla ekorozwoju
Zielona flaga
„ Oszczędzam energię – chronię klimat”
Energia elektryczna jest niezbędnym elementem naszego życia. Ułatwia je, stwarza komfortowe warunki do pracy i odpoczynku. Dzięki niej żyjemy wygodnie i bezpiecznie.
Jasne i ciepłe mieszkanie, gorący prysznic, pachnące pranie, smaczne jedzenie i dobry film to dla większości z nas podstawa wygodnego życia. Każda z tych rzeczy wiąże się ze zużyciem energii. Codziennie wykonujemy setki czynności, podczas których konieczne jest korzystanie z energii elektrycznej. Nie używajmy jej jednak niepotrzebnie. Starajmy się racjonalnie korzystać z urządzeń gospodarstwa domowego, gaśmy światło, kiedy wychodzimy z pokoju, wyjmujmy ładowarki z gniazdek. Zużycie energii elektrycznej zależy od wielu czynników, między innymi indywidualnych przyzwyczajeń i trybu życia mieszkańców, liczby i wieku urządzeń elektrycznych, stanu instalacji elektrycznej, liczby osób w domu. Gospodarstwa domowe w Polsce zużywają średnio ok. 2000 kWh energii elektrycznej rocznie.
Mając na uwadze konieczność oszczędzania energii Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Rudnej przystąpił do realizacji projektu „ Oszczędzam energię- chronię klimat” . Projekt został ogłoszony przez Fundację GAP Polska a jego głównym celem są działania na rzecz poszanowania energii , zmniejszenie indywidualnych śladów ekologicznych młodzieży i nauczycieli, tworzenie trwałych nawyków i zachowań ekologicznego stylu życia w domu, szkole, przedszkolu i najbliższym otoczeniu, oszczędne korzystanie z zasobów energii i zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery. W harmonogramie działań projektu uwzględnione są następujące zadania:
- pomiar śladu ekologicznego- zachęcamy wszystkich zainteresowanych zaoszczędzeniem energii do wykonania takiego pomiaru i przekonania się na własne oczy ile zużywamy energii i emitujemy dwutlenku węgla do atmosfery . Wzór dostępny jest na stronie WWW.sladekologiczny.pl;
- audyt zwyczajów energetycznych;
- audyt zużycia energii przez urządzenia szkolne;
- doświadczenie wykorzystania energii odnawialnej;
- szkolny festiwal nauki.
A oto kilka rad w jaki sposób możemy oszczędniej korzystać z energii.
Ogrzewanie
Ogrzewanie pochłania 3/4 energii wykorzystywanej w domu, mimo to nie można pozwolić sobie na to, żeby
z niego zrezygnować. Są jednak sposoby, które pozwalają efektywnie wykorzystywać ciepło:
- Nie należy zastawiać grzejników meblami (np. kanapą czy sofą) ani zasłaniać zasłonami z grubego materiału. Powodują one, że ciepło nie przenosi się właściwie na pomieszczenie.
- W sypialni i rzadziej odwiedzanych pomieszczeniach warto obniżać temperaturę do 16°C. Będzie to korzystne nie tylko ze względu na oszczędność energii, ale również dobre dla zdrowia.
- Okna mają ogromny wpływ na to, czy ciepło nie uchodzi z pomieszczeń. Warto zainwestować w nowe i szczelne, a będzie można obniżyć temperaturę grzejników o kilka stopni.
- Podczas nieobecności w domu przez cały dzień nigdy nie wyłączajmy całkowicie ogrzewania. Stała średnia temperatura daje większą oszczędność niż ogrzewanie i chłodzenie na zmianę. Na czas dłuższej nieobecności wystarczy, jeżeli ustawimy temperaturę na 12-15°C.
Gotowanie
Podczas gotowania i pieczenia można zaoszczędzić do 60% energii. Jak?
- Do gotowania najlepsze są naczynia dobrze przewodzące ciepło, np. ze stali szlachetnej z dnem kompensacyjnym (wielowarstwowym, utrzymującym ciepło po wyłączeniu kuchenki), z miedzi lub aluminium bądź ze stali emaliowanej. Średnica garnka powinna być dopasowana do płyty pola grzejnego kuchenki, ale nie mniejsza. W przeciwnym razie można stracić nawet 20% produkowanej energii.
- Garnki powinny mieć płaskie dno, najlepiej o grubości 3-5 mm i dobrze dopasowaną pokrywkę. Dno garnków powinno być czyste – zanieczyszczenia mogą zwiększyć zużycie prądu nawet o 50%.
- Gotowanie bez pokrywki pochłania trzy razy więcej energii.
Pieczenie
- Podczas pieczenia w piekarniku 78% energii to utrata ciepła do otoczenia.
- Rozgrzanie piekarnika pochłania 15% energii, a pieczenie jedynie 7%.
- Przy wstępnym rozgrzewaniu piekarnik pracuje dłużej i zużywa o 20% energii więcej niż w przypadku, gdy wkładamy potrawy do zimnego piekarnika.
- Starajmy się rozgrzewać piekarnik tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne, szczególnie w przypadku określonych rodzajów wypieków, jak ciasto francuskie, biszkopt oraz przy potrawach o krótkim czasie pieczenia. W innych przypadkach można zrezygnować ze wstępnego rozgrzewania. Pozwoli to zaoszczędzić do 20% energii.
- Warto wybrać piekarnik z termoobiegiem. Pozwala on na ustawienie temperatury o 25-30°C niższej niż w przypadku nagrzewania oddolnego lub odgórnego (przy tym samym czasie pieczenia).
- Niepotrzebne otwieranie drzwiczek piekarnika zwiększa zużycie prądu o około 10%. Jeżeli wyłączymy piekarnik na ok. 10 minut przed końcem pieczenia, wykorzystamy pozostałe ciepło i zaoszczędzimy energię.
Oświetlenie
- W dużych pomieszczeniach warto umieścić kilka źródeł światła tak, aby poszczególne części pomieszczeń mogły być oświetlane niezależnie od siebie, a lampy aktualnie nie używane – wyłączone.
- Należy regularnie czyścić oprawy oświetleniowe. Zanieczyszczone mogą zmniejszyć skuteczność świetlną o 20-50%, a wtedy będziemy włączać ich więcej i zużyjemy więcej energii.
- Nawet jeśli wybierzemy zwykłe żarówki, pamiętajmy, że trzy żarówki o mocy 40W dają tyle samo światła co jedna 100W, a zużywają w sumie więcej energii.
- W przypadku oświetlenia zewnętrznego (na przykład przed drzwiami wejściowymi) dobrze jest zastosować czujnik ruchu. Wówczas będzie jasno tylko wtedy, gdy ktoś pojawi się przed drzwiami.
Żarówki energooszczędne
- W przeciwieństwie do tradycyjnych, żarówki energooszczędne prawie nie oddają ciepła do otoczenia, co oszczędza energię.
- Obowiązuje zasada: wszędzie, gdzie światło świeci się dłużej niż godzinę dziennie, żarówki powinny być zastąpione przez oświetlenie energooszczędne. Pozwoli to zaoszczędzić 80% energii przy pięciokrotnie wyższej efektywności świetlnej.
- Dzięki temu, że wytwarzają mało ciepła, nadają się szczególnie do pokojów dziecinnych. Nie istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że dzieci poparzą się przy dotknięciu lampy.
- Mają długą żywotność. Dobre markowe żarówki mają wytrzymałość do 13 000 godzin, a więc pracują prawie 13 razy dłużej niż tradycyjne.
- Przy zakupie żarówek warto wybierać markowe produkty. Mają one optymalną moc świecenia, szczególnie długą żywotność i dobrą wytrzymałość przyłączeniową.
Czy istnieją jakieś źródła energii, z których można ją pozyskać za darmo albo prawie za darmo?
Oczywiście istnieją. Podstawowym źródłem energii dla naszej planety jest słońce. Przed milionami lat energia słońca docierająca do ziemi została uwięziona w węglu, ropie naftowej, gazie ziemnym itp. Dzisiaj te paliwa określane są jako konwencjonalne. Ale słońce póki, co świeci nadal i dostarcza nam energii w różnych postaciach. Ta energia pochodząca bezpośrednio od promieniowania słonecznego nazywana jest energią odnawialną. Również słońcu zawdzięczamy energię, jaką niesie ze sobą wiatr czy fale morskie.
Mniejsze zużycie energii elektrycznej to mniejsze rachunki za prąd. Poza tym jest ot także oszczędzanie środowiska. Większość osób może bezproblemowo zmniejszyć zużycie energii elektrycznej w swoim mieszkaniu nie rezygnując z komfortu. Czy naprawdę musimy trzymać ładowarkę telefonu komórkowego w gniazdku? To tylko jeden przykład…
Zbieramy stare komórki
Nasz szkoła przystąpiła również do akcji ogłoszonej przez Fundację Świętego Mikołaja „ Przyślij nam stara komórkę”, polegającą n zbiórce starych telefonów komórkowych łącznie z ładowarkami i bateriami od telefonów. Zanim wyrzucisz star telefon komórkowy włącz Eko- wyobraźnię. Zużyte telefony to elektroodpady są zaliczane do grupy odpadów niebezpiecznych i nie można wyrzucać ich z innymi śmieciami.
Środki uzyskane z recyklingu starych, zużytych telefonów komórkowych zostaną przekazane na działalność dwóch fundacji - Fundacji Świętego Mikołaja i partnerskiej Fundacji Dzieciom w Potrzebie.
FUNDACJA ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA (www.mikolaj.org.pl) pomaga:
- · zdolnym, ale biednym uczniom (program stypendialny "Solidarni", kampania "Dnia Papieskiego"),
- · rodzinnym domom dziecka i rodzinom zastępczym (program "Grunt to rodzina"),
- · matkom na rynku pracy (konkurs "Mama w pracy")
- · samotnym matkom (program "Uśmiechnij sie, mamo!").
FUNDACJA DZIECIOM W POTRZEBIE (www.dzieciomwpotrzebie.pl) pomaga:
- · dzieciom z chorobami onkologicznymi, metabolicznymi ( organizacja turnusów zdrowotnych i rekonwalescencyjnych),
- · niepełnosprawnym ( organizacja turnusów terapeutycznych ),
- · zaniedbanym środowiskowo i zagrożonym wykluczeniem społecznym ( organizacja wypoczynku letniego i zimowego – projekt Lato Dla Dzieci oraz półkolonii i warsztatów dla dzieci wiejskich),
- · wspieramy ideę wolontariatu ( warsztaty umiejętności ).
Zużyte telefony można przynosić do Świetlicy Szkolnej Szkoły Podstawowej w Rudnej.
Odkręcamy
Kolejną akcja charytatywna , do której przystąpiła nasza szkoła jest zbiórka nakrętek plastikowych. Dochód ze sprzedaży zasili konto wyjazdowego hospicjum opiekującego się pięćdziesięciorgiem nieuleczalnie chorych dzieci. Codziennie lekarze i pielęgniarki dojeżdżają do małych pacjentów w ten sposób nie skazując ich na rozłąkę a rodziną. Akcje tę prowadzi TV Wrocław przy wsparciu Kuratorium Oświaty we Wrocławiu. Prosimy wszystkich ludzi dobrego serca o zbieranie nakrętek i przynoszenie ich do szkoły bądź przekazywanie ich uczniom naszej szkoły.
Pomóż w ratowaniu życia!
To bardzo proste. Wystarczy, że przyniesiesz choćby jedną plastikową nakrętkę od butelki. Duża ich liczba zostanie wymieniona na pieniądze potrzebna hospicjum opiekującemu się bardzo chorymi dziećmi. Drobny przedmiot, który zwykle wyrzucasz, może być darem serca. Włącz się do szlachetnej akcji pomocy tym, których dzieciństwo jest trudne i smutne. Zachęć do tego dobrego uczynku koleżanki i kolegów. Zbierz nakrętki w domu i od sąsiadów. Musi być ich dużo, bo skala potrzeb jest ogromna. Tak łatwo być dobrym, tak dobrze być dobrym…
Życie jest jak pajęczyna, a każda jej nitka składa się z różnych elementów
—rzek, oceanów, roślin, zwierząt…
Jeśli zniszczymy jedną nić tej pajęczyny, cała ulegnie zniszczeniu!
Mając na uwadze te słowa Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Rudnej aktywnie realizuje zadania związane z edukacją ekologiczną dzieci i młodzieży dążąc do zrównoważonego rozwoju. Główną ideą tych zadań jest rozbudzenie zainteresowań uczniów w kierunku ekologicznego działania, kształtowanie postawy odpowiedzialności za obecny i przyszły stan środowiska, wyrobienie gotowości do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, dostrzeganie zagrożeń wynikających z nadmiernej eksploatacji środowiska, uświadomienie potrzeby ochrony środowiska.
Zespół Szkół im. Jana Pawła II w Rudnej w ubiegłym roku szkolnym 2009/2010 otrzymał międzynarodowy certyfikat Zielonej Flagi. Jest to najwyższe wyróżnienie przyznawane szkołom najbardziej zaangażowanym ekologicznie.
W programie bierze udział mnóstwo szkół z całego świata. W Polsce zaś na 30000 placówek oświatowych zaledwie 170 posiada certyfikat, a w gronie wyróżnionych znajduje się nasz Zespół Szkół!
W tym roku szkolnym również przystąpiliśmy z aplikacją o certyfikat. Dla przypomnienia aby uzyskać certyfikat musimy uczynić siedem kroków:
1.Powołać komitet lokalny.
2. Przeprowadzić wstępny audyt ekologiczny.
3. Utworzyć kodeks ekologiczny.
4.Opracować program działań.
5.Monitorować oddziaływanie na środowisko za pomocą kalkulatora ekoszkoły.
6.Przeprowadzać akcje informacyjne i nawiązać współpracę z partnerami zewnętrznymi.
7.Przeprowadzić audyt podsumowujący.
się o to wyróżnienie podjęliśmy mnóstwo działań ekologicznych.
Rozpoczęliśmy we wrześniu od światowej akcji Sprzątanie Świata.
Uczniowie ZS Rudna co roku pamiętają o akcji „ Sprzątania świata”
Coroczna akcja "Sprzątania świata" odbyła się w trzeci weekend września. Uczniowie Zespołu Szkół w Rudnej uczestniczyli w akcji 17.09.2010r. w godzinach popołudniowych. Robiliśmy porządki w najbliższej nam okolicy. Do każdej miejscowości dojechali nauczyciele, którzy pracowali razem z uczniami i sprawowali nad nimi opiekę. Zaopatrzeni w rękawice i worki zbierali śmieci na terenie miejscowości, w których mieszkają. Tegoroczne hasło przedsięwzięcia brzmiało: „Chrońmy bioróżnorodność – segregujmy odpady”, dlatego też zbierane śmieci były segregowane. Po pracy wszyscy otrzymali słodkie upominki. Cała akcja odbyła się dzięki środkom finansowym przyznanym przez Urząd Gminy w Rudnej.
Uczniowie przypominają również mieszkańcom Gminy Rudna o konieczności segregacji śmieci. W październikowym numerze Nowinek Gminnych ukazał się artykuł na ten temat.
SEGREGUJMY ODPADY
Surowce wtórne - są to zebrane selektywnie odpady, odpowiednio posortowane i wstępnie oczyszczone zgodnie z wymaganiami odbiorców. Oznacza to, że prawie każdy odpad może być surowcem przeznaczonym do powtórnego wykorzystania. Surowce wtórne to : makulatura, szkło, plastik, aluminium, odpady niebezpieczne, itp. Podlegają one recyklingowi, czyli powtórnemu przetworzeniu w celu otrzymania nowego produktu.
Czy wiesz, że dzięki recyklingowi:
- · chronimy zasoby naturalne, ponieważ zastosowanie surowców wtórnych zmniejsza zużycie surowców naturalnych;
- · chronimy środowisko, ponieważ wydobycie i przetworzenie surowców naturalnych na dobra konsumpcyjne związane jest z niszczeniem środowiska;
- · oszczędzamy energię, ponieważ potrzeba jej znacznie mniej, gdy wykorzystujemy surowce wtórne.
I dlatego do pojemnika z napisem PAPIER wrzucaj:
czyste gazety i kolorowe magazyny, katalogi, prospekty, ulotki, czysty, nie zatłuszczony papier, papier szkolny, biurowy, zniszczone książki, torebki papierowe, kartony, pudełka, tekturę falistą. Nie wrzucaj natomiast torebek plastikowych, tłustego i zabrudzonego papieru, kartoników po mleku, sokach, innych napojach, pieluchach jednorazowych, artykułów higienicznych, worków po cemencie, tapet, kalki, folii.
PAMIĘTAJ, aby usunąć metalowe zszywki i plastikowe elementy.
Surowcem wtórnym jest również SZKŁO. W Polsce produkuje się rocznie ok. 700 tys.ton opakowań szklanych, które, niestety prędzej czy później trafiają na wysypisko, chyba, że Ty zaczniesz wrzucać je do pojemnika z napisem SZKŁO, a wtedy zostaną przetworzone i wyprodukuje się z nich nowe opakowania szklane.
Do pojemnika z napisem SZKŁO wrzucaj: czyste butelki po napojach i słoiki bez nakrętek, inne opakowania szklane. Nie wrzucaj natomiast: pobitych naczyń i porcelany, ceramiki, zużytych żarówek, potłuczonego lustra, szkła okiennego, lamp, szkła żaroodpornego, ekranów telewizyjnych, doniczek, szyb samochodowych.
PAMIĘTAJ nie tłucz szkła przed wrzuceniem do pojemnika.
TWORZYWA SZTUCZNE, czyli plastiki to w większości produkty na bazie ropy naftowej i gazu ziemnego powstające w wyniku różnych skomplikowanych procesów. Tworzywa sztuczne to część naszego codziennego życia, poczynając od pojemników po jogurcie poprzez plastikowe siatki na zakupy, meble, wykładziny podłogowe, a nawet ubrania. Plastikowe opakowania są lekkie, tanie, kolorowe, mają różne kształty, ale NIE są ekologiczne. Do pojemnika z napisem PLASTIK wrzucaj: butelki po napojach, płynach do mycia, plastikowe zakrętki, torebki, worki, reklamówki, puszki po napojach, konserwach, drobny złom, kapsle. Nie wrzucaj natomiast: butelek po olejach, lekach, płynach chłodniczych, zabawek, sprzętu AGD i RTV, styropianu, opakowań po aerozolach, puszek po farbach, baterii. PAMIĘTAJ wrzucaj czyste opakowania i zgnieć butelki przed wrzuceniem. Wśród śmieci jest wiele odpadów niebezpiecznych. Wytwarza je głównie przemysł, ale pewne ilości powstają jednak w naszych domach. Stanowią one zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska. Zużyte i zniszczone odpady zależnie od rodzaju należy składać: w specjalnych pojemnikach, które znajdują się na terenie szkół, urzędów, można je oddać do sklepów sprzedających artykuły elektryczne i elektroniczne, do aptek, na stacjach obsługi i naprawy pojazdów, stacjach benzynowych. Odpadami niebezpiecznymi są np.: aerozole i dezodoranty, baterie, akumulatory, świetlówki, przeterminowane leki i środki ochrony roślin, farby, lakiery i środki czyszczące, kleje i żywice, odpady zawierające rtęć (np. zbity termometr), zużyte oleje.
Pamiętajcie też, żeby nigdy nie palić śmieci, ponieważ wyzwalający się dym jest bardzo niebezpieczny dla środowiska.
W naszej szkole na bieżąco prowadzona jest segregacja śmieci oraz zbiórka zużytych baterii i plastikowych nakrętek. Na korytarzach ustawione są kosze, w których osobno zbieramy papier, opakowania plastikowe oraz szklane.
Wycieczka do Ogrodu Botanicznego I Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu
20.10.2010 uczniowie klas III i II Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Rudnej wyjechali na wycieczkę do Ogrodu Botanicznego i Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu. Pierwszym punktem zwiedzania był Ogród Botaniczny przy Uniwersytecie Wrocławskim. Wprawdzie nie była to odpowiednia pora roku do oglądania roślin na zewnątrz ponieważ przyroda w naszym klimacie układa się do zimowego snu, ale zwiedzając palmiarnię oraz szklarnię i kaktusiarnię nie sposób było oderwać wzroku od przepięknych okazów roślin egzotycznych, których rozmiary były imponujące. Uczniowie z dużym zainteresowaniem i ciekawością oglądali okazy roślin, których nie sposób spotkać w otaczającej nas na co dzień rzeczywistości. Spacerując po Ogrodzie Botanicznym nie można było ominąć Panoramy Natury gdzie wysłuchaliśmy z za interesowaniem słuchowiska o powstaniu i ewolucji Ziemi jednocześnie podziwialiśmy rysunki ilustrujące powstawanie i kształtowanie się roślinności na przestrzeni wszystkich epok geologicznych.
Ostatnim punktem naszej wyprawy było zwiedzanie Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu gdzie poznaliśmy najmniejsze stworzenia nas otaczające np. korniki, mrówki , motyle aż po największe okazy ssaków np.: wieloryba, goryla czy innych gatunków występujących na naszej planecie.
Zielono Nam
Zachęceni widokiem wspaniałych roślin w Ogrodzie Botanicznym postanowiliśmy w naszym szkolnym otoczeniu stworzyć namiastkę takich oaz zieleni. Rozpocz·liśmy akcj· Zielono nam. Z pomocą dzieci i ich rodziców zgromadziliśmy kilkanaście okazów roślin ozdobnych z liści, czy też kwitnących. Kilkanaście sadzonek otrzymaliśmy z własnej hodowli. Dzieci bardzo chętnie przesadzały rośliny chętnie je również pielęgnują. Nasze hole są teraz dużo cieplejsze, bardziej przytulne. Stwarzają namiastkę domowego zacisza.
W październiku przeprowadziliśmy również audyt wstępny wśród uczniów klas Gimnazjum i Szkoły Podstawowej oraz powołaliśmy komitet lokalny.
Jednym z warunków otrzymania certyfikatu jest opracowanie Dekalogu Młodego Ekologa
Uczniowie klas IV i VI Szkoły Podstawowej pod opieką p. Eli Jachnik i p. Magdy Stefanowskiej podjęli się tego wyzwania, dzięki czemu możemy go zaprezentować:
DEKALOG MŁODEGO EKOLOGA
JEŚLI CHCESZ, BY ZIEMIA NIE POGRĄŻYŁA SIĘ W BRUDZIE,
TO PILNUJ, BY SPRZĄTALI JĄ LUDZIE!
A JEŚLI NAPRAWDĘ CHCESZ POMÓC ZIELENI,
TO NIE STÓJ TAK DŁUŻEJ - SAMO NIC SIĘ NIE ZMIENI!
ZAŁÓŻ WIĘC OKULARY I POŚWIĘĆ DWIE MINUTKI,
OTO DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ STWORZYŁY EKOLUDKI.
DLA CIEBIE TO ZROBIŁY – MŁODY CZŁOWIEKU –
BYŚ ZDROWIUTKIE WNUCZĘTA WYCHOWAŁ ZA PÓŁ WIEKU:
1. SZANUJ PRZYRODĘ, BO KOPNĘ CIĘ W NOGĘ!
2. POSADŹ DRZEWO, POSADŹ KRZACZEK – NIECH ŚMIAŁO PEŁZNIE TAM ROBACZEK.
3. SZANUJ ZIELEŃ ZAWSZE I WSZĘDZIE, BO CZYM ODDYCHAĆ BĘDZIESZ?!
4. NIE WCHODŹ Z OGNIEM DO LASU – NA RATUNEK NIE BĘDZIE CZASU.
5. DBAJ O MYSZKĘ, DBAJ O KOTKA – KAŻDE Z NICH TO ŻYWA ISTOTKA.
6. NIE ZANIECZYSZCZAJ WODY, BO WOKÓŁ BĘDĄ SAME SMRODY!
7. ZGAŚ ŻARÓWKĘ – OSZCZĘDZISZ ZŁOTÓWKĘ I DOKRĘĆ W KRANIE WODĘ – WPROWADZISZ NOWĄ MODĘ.
8. NIE KUPUJ REXONY NOWEJ! CHYBA NIE CHCESZ POWIĘKSZYĆ DZIURY OZONOWEJ?!
9. SEGREGUJ PORZĄDNIE ODPADKI, NIE MOŻNA ICH CHOWAĆ DO JEDNEJ SZUFLADKI!
10. POMÓŻ! NASZE ŚRODOWISKO ZAMIENIA SIĘ W ŚMIETNISKO! ZATEM CHROŃ PRZYRODĘ, A TA DOBRZE WPŁYNIE NA TWE ZDROWIE I URODĘ!